Binnen het Outdoorproject DOEL van Exodus draaien deze nazomer drie nieuw ontwikkelde trainingen. Over de eerste van die trainingen (‘Water’) leest u meer in dit vorige blogbericht. De tweede thema-training heet ‘Vuur’. Deze training is gericht op mensen die een goede reden hebben (gehad) om boos of gefrustreerd te zijn. De boosheid, irritatie of ergernis vergelijken we met een vuur dat in je brandt of met het bekende korte lontje. Het vraagt moed en doorzettingsvermogen om te blijven onderzoeken wat het vuur kan doen ontbranden of het aanwakkert – en natuurlijk hoe je er steeds betere controle op krijgt. De voorbereidingen voor de meerdaagse outdoortraining zijn in volle gang. In onderstaande blog vertelt DOEL-trainer Nelleke van Klaveren over wat ze zoal meemaakt tijdens de vuur training en het ervarend leren dat daarin plaats vindt.
“Op de eerste teamtraining Vuur is de sfeer helemaal niet warm: eigenlijk meer onderkoeld. Twee deelnemers zijn boos op elkaar en dat is nog helemaal niet uit de lucht: twee Vuur-mannen met een bevroren Vuur dus….
In die eerste teamtraining kan er nog niet gewerkt worden aan het onderzoeken of doven van het vuur. Sterker nog: de hitte van het vuur is af en toe nog zo goed voelbaar dat samen op Outdoor gaan iets lijkt van een andere planeet. In overleg met collega’s wordt dit vuurteam “ontmanteld”: zo kan er niet samen gewerkt en geleerd worden. Teleurstellend, maar tenslotte is Vuur een serieuze aangelegenheid!
In de methodische taal waarmee we in Exodus werken, praten we over Overleefgedrag. Gedrag dat actief tegenwerkend is, geboren wordt uit weerstand, angst of pijn en energie vreet. Destructief Vuur… Een stap vooruit (we visualiseren dat rechts van Overleven) is Ontlopen: onverschilligheid die wordt aangeboord. Natuurlijk ook niet opbouwend – maar wel een positie waarin je afstand neemt van je verterende Vuur…
Het geheim waar we naar op zoek zijn is hoe mensen kunnen schakelen naar de derde positie (uiterst rechts op de lijn): Samenwerken. Pas daar leer je je levenslessen in mildheid, pas daar komen je kwaliteiten tot z’n recht in constructieve acties, en pas daar verbind je jezelf ten diepste met mensen.
Terug naar de training Vuur: Ik moet met mezelf aan de slag om niet mismoedig naar de bevroren sfeer in de teamtraining te blijven kijken – ik schakel van zelf van Ontlopen naar Samenwerken: en focus op de stap vooruit die het toch is van de twee Vuurmannen. Ze zijn geschakeld van Overleven naar Ontlopen.
Ik moet nog verder met mezelf in gesprek: want ik bespeur ergens iets van: “Nou, dan maar niet – zoek het maar uit dan…” en weet dat ik ontloop – wat uiteindelijk stagnatie zal opleveren. Ik schakel naar: “Het is goed,” en vind het vertrouwen dat ook het uitstellen van de training Vuur uiteindelijk ergens goed voor is. Het is een fijn gevoel om zelf weer in het Samenwerken te zijn beland!
Als begeleider kan je druk uitoefenen om te gaan Samenwerken – stiekem vind ik het eigenlijk mooi dat druk vaak het tegengestelde effect heeft: druk verergert Overleef- of Ontloopgedrag. Pas in de ruimte van de uitnodiging, pas als ik de ander opzoek, ontmoet in een verlangen dat dieper ligt dan de boosheid, de kwetsing, de frustratie of de angst – pas dan is er een kans dat er gehoor wordt gegeven aan de uitnodiging om te gaan Samenwerken.
En zo is de ene Vuurman uitgenodigd om een stap te nemen richting Samenwerken met de andere Vuurman. En wat is het mooi als je op het werk komt en je hoort dat de stap genomen is. Het vuur is geblust – zand erover.
Ik heb daar respect voor: Oplaaiend Vuur is ooit ergens goed voor geweest. Het was ooit nodig om jezelf staande te houden, en de enig denkbare keuze. Oude patronen vervangen door nieuwe is een fikse klus. Zeker als je nog moet leren vertrouwen dat de nieuwe patronen ook iets opleveren. Naast vertrouwen vraagt het inzicht, doorzettingsvermogen en vertrouwen.
In de training Vuur werken we aan alledrie. Maar steeds zie je weer: hoewel Exodus faciliteiten biedt om aan jezelf te werken, zullen de bewoners uiteindelijk zelf het belangrijke maar moeilijke werk doen!
Vrijwilliger worden binnen het DOEL project? Kijk hier.